Deze 'struikrovers' redden planten in de buurt van sloopprojecten

Wanneer woonwijken worden gerenoveerd of huizenblokken worden vervangen voor nieuwbouw, moet ook het bestaande groen in de buurt vaak wijken. Jaarlijks verdwijnen er zo honderden voetbalvelden aan planten en struiken in ons land.

Stichting Struikroven redt dit groen samen met buurtbewoners uit voor- en achtertuinen en geeft het een tweede leven. Dit zorgt niet alleen voor behoud van heel veel groen, het zorgt ook voor sociale cohesie in de buurt en en passant helpt de organisatie woningcorporaties, projectontwikkelaars, gemeenten en sloopbedrijven om hun duurzame- en participatiedoelstellingen te halen.

Business Insider sprak met initiatiefneemster Bernice Kamphuis over het ontstaan van dit concept, de uitvoering ervan en de missie en dromen van de stichting.

Hoe ben je op dit idee gekomen?

Kamphuis: “In 2014 kwamen we in onze starterswoning wonen, in een Eindhovense wijk die grotendeels werd gesloopt. In onze straat stonden allemaal hekken om huizen en tuinen heen die nog gesloopt zouden worden. Wij wilden onze betegelde tuin graag vergroenen en het voelde heel raar om in het tuincentrum allemaal babyplantjes te kopen in de hoop dat ze het goed zouden doen in onze tuin, terwijl achter die hekken prachtige sterke planten en struiken stonden die binnenkort zouden worden platgewalst.”

“Ik heb toen de stoute schoenen aangetrokken en een mail gestuurd naar de verantwoordelijke woningcorporatie of ik misschien wat van die planten mocht meenemen. Zij zeiden: het mag eigenlijk niet, maar wij zullen de politie niet bellen. En zo is de eerste struikroofactie geboren; de rhododendrons die ik toen meenam, doen het nog steeds geweldig in onze tuin.”

“Na die eerste actie begon het bij mij te kriebelen. Ik wist dat er nog 130 tuinen gesloopt zouden worden en dacht: we moeten niet met z’n tweeën maar met de hele buurt die tuinen in. Ik ben opgeleid als community builder en daardoor gewend om buurtprojecten op te zetten. Toen de woningcorporatie en gemeente ook enthousiast bleken, ben ik er over gaan schrijven in de buurtkrant en op sociale media. Binnen no time hadden we dertig aanmeldingen van enthousiaste buurtbewoners. Dat was ons eerste echte project."

Hoe gaat het precies in zijn werk?

“Als er woningen worden gesloopt of gerenoveerd in een buurt, huren plaatselijke woningcorporaties, projectontwikkelaars, gemeenten of sloopbedrijven ons in. Wij organiseren dan een Struikroversdag om planten en struiken te redden. We mobiliseren buurtbewoners en zorgen voor kruiwagens, scheppen en ander gereedschap. We zorgen ook dat er altijd een groenexpert aanwezig is, die bewoners helpt om de planten te herkennen en hen leert hoe ze die kunnen verzorgen.”

“Buurtbewoners die helpen met het struikroven, kunnen tijdens zo’n dag meenemen wat ze willen om in hun eigen tuin te planten. Vaak herplanten we ook groen in de openbare ruimte in de buurt, bijvoorbeeld bij speeltuinen of op schoolpleinen.  En om te voorkomen dat planten die overblijven na een Struikroofactie alsnog worden vernietigd, worden ze tijdelijk herplant in een Roverstuin waar buurtbewoners op een later moment nog groen voor hun tuin kunnen komen uitzoeken.”

Waarom is dit belangrijk?

“Door het bestaande groen plat te walsen bij sloop- of renovatieprojecten, vernietig je een prachtig en divers ecosysteem in een buurt. Natuurlijk is er in de herbestemmingsplannen ook altijd plek gereserveerd voor begroeiing, maar ‘nieuwbouwgroen’ weegt qua biodiversiteit niet op tegen wat zich in jaren heeft ontwikkeld in een buurt. Door te struikroven werken we aan versterking van de natuur en maken we woonwijken klimaatbestendiger. Circulair, natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen komen hierdoor samen.”

“Daarnaast zijn planten en struiken ook duur. Door dit project, kunnen ook mensen die daar normaal geen geld aan uit kunnen of willen geven een mooie groene tuin creëren. We merken ook dat er door het struikroven een connectie ontstaat tussen buurtbewoners. In mijn eigen buurt is uit die struikroversgroep bijvoorbeeld een lokale groencommissie ontstaan, waarmee we leuke initiatieven organiseren in onze wijk.”

“Voor bedrijven en gemeentes tenslotte, is dit een goede manier om iets bij te dragen aan een duurzamere en socialere woonomgeving. Ons initiatief sluit goed aan bij hun duurzame- en participatiedoelstellingen.”

Doen jullie dit overal in Nederland?

“Het is heel fijn om te merken dat onze beweging organisch groeit. We worden regelmatig benaderd door mensen die Struikroven willen opzetten in hun eigen gemeente en zo zijn er - naast Eindhoven -al teams ontstaan in Breda, Haarlem, Amersfoort, Den Bosch en Leiden.”

“Om nog groter te groeien, hebben we een zesdaagse Struikroversopleiding ontwikkeld die in april van start gaat. Half maart start een wervingscampagne om lokale struikrovers te werven die na de opleiding zelfstandig in hun regio aan de slag kunnen. We hopen dat er nog deze zomer minimaal veertig opgeleide struikrovers en werkende Roverstuinen bij komen.”

Wat willen jullie hier uiteindelijk mee bereiken?

“Ons uiteindelijke doel is dat er landelijke wet- en regelgeving komt waarin wordt vastgelegd dat planten en struiken altijd een herbestemming moeten krijgen, bij sloop en renovatie maar ook bij de herinrichting van straten. Na de zomer gaan we ons hier op focussen.”

“Tot die tijd pakken we het dus van onderaf aan. Buurt voor buurt en gemeente voor gemeente. We hopen met zoveel mogelijk gemeentes een roverspact te kunnen sluiten, iets wat we met de gemeente Eindhoven al hebben gedaan. Zij hebben de intentie uitgesproken dat struikroven een vast onderdeel wordt van alle sloop- en renovatiewerkzaamheden in de stad. Hoe vet zou het zijn dat het standaard wordt dat buurtbewoners de kans krijgen om alle planten en struiken uit hun wijk te redden? Dat zou geweldig zijn.“

Lees meer over planten:

• Deze mode-ontwerpster ontwikkelde een 100% biologisch afbreekbare stof van afgedankte bloemen
• Gaan jouw kamerplanten altijd dood? Plantsome van de 26-jarige Axel Persoon helpt je bij het verzorgen
• Dit Brabantse familiebedrijf gebruikt gerecycled plastic voor zijn plantenpotten: ‘Als je dagelijks bezig bent met de natuur, moet je verantwoordelijkheid nemen’
• Deze twee jonge ondernemers namen vorig jaar ontslag zonder concreet plan – nu hebben ze €50.000 verdiend aan thee die goed is voor de biodiversiteit